SCAPIN - Contredanse

Présentation Presentatie

Contredanse est un lieu d’accueil ouvert à tous les publics, situé au cœur de Bruxelles. Outils pour la création, la pédagogie ou encore la réflexion en danse, les ressources du centre de documentation s’adressent tant aux danseur·euse·s, pédagogues et chorégraphes qu’à un public curieux de découvrir un vaste champ de pratiques et d’approches artistiques. Contredanse is een ontmoetingsplek in hartje Brussel, toegankelijk voor iedereen. Het centrum biedt hulpmiddelen voor creatie, educatie en reflectie via dans. De documentatiebronnen zijn bedoeld voor dansers, docenten en choreografen, evenals voor een nieuwsgierig publiek dat geïnteresseerd is in een breed en divers scala aan artistieke methodes en praktijken in dans.

Le centre de documentation réunit plus de 35.000 ressources, dont plus de 2.500 livres en français et en anglais, près de 3.000 documents audiovisuels et des milliers de périodiques et articles de presse indexés depuis les années 1980. De nombreuses archives sur les artistes de la Fédération Wallonie-Bruxelles y sont consultables, comme une importante collection iconographique. Het documentatiecentrum omvat meer dan 35000 stukken, waaronder meer dan 2500 boeken in zowel het Frans als het Engels, bijna 3000 audiovisuele documenten en duizenden tijdschriften en krantenartikels die sinds de jaren 1980 zijn verzameld. Tevens zijn er talrijke archieven over kunstenaars van de Fédération Wallonie-Bruxelles raadpleegbaar, evenals een belangrijke iconografische collectie.

Depuis 2023, le centre de documentation utilise SCAPIN comme plateforme de mémoire des créations chorégraphiques belges et internationales. Sa Plateforme d'Archives et de Documentation sur la Danse (Parade) est de ce fait pionnière dans son dialogue avec les APIs de SCAPIN. De plus, les données du graphique sur les "Artistes sur scène" dans le n°87 de Nouvelles de Danse proviennent de SCAPIN. Sinds 2023 maakt het documentatiecentrum gebruik van SCAPIN als platform voor het geheugen van Belgische en internationale dansvoorstellingen. Het platform Archives et Documentation sur la Danse (Parade) is hiermee pionier in de samenwerking met de API’s van SCAPIN. Onder meer de gegevens gebruikt in de grafiek over "Artistes sur scène" in nummer 87 van Nouvelles de Danse zijn afkomstig van SCAPIN.

Nb de spectacles de danse par saison depuis 1975 Aantal dansvoorstellingen per seizoen sinds 1975

La lecture de ce graphique offre pléthore d’informations sur l’histoire de la danse contemporaine en Belgique. Les points d’inflexion des saisons 80-81 et 84-85 correspondent à l’arrivée de chorégraphes venus se former à Mudra et à la naissance des premières aides structurelles au secteur. Second pic de croissance début des années 90, dans la suite du départ de Béjart (1987) grâce notamment à la naissance de multiples Festivals (Bruxelles Centra(a)l, Danse à la Balsa, La Biennale…) qui ont fait de Bruxelles la capitale de la danse. Quant à la chute depuis 2018, elle n’est probablement pas due à une diminution réelles des créations mais à deux facteurs externes : la diminution des moyens de Contredanse et donc des moyens humains pour l’encodage des données, accentué par l’arrêt des bilans annuels du Conseil de la danse, qui permettaient de vérifier l’exactitude et la complétude des données. La chute des saisons 2019-2020 et suivantes est elle due à la pandémie de Covid-19. Deze grafiek biedt een schat aan informatie over de geschiedenis van hedendaagse dans in België. De piek tijdens de seizoenen 80-81 en 84-85 wijzen onder meer op de komst van de eerste choreografen die zich aan Mudra hebben gevormd, evenals op de oprichting van de eerste structurele subsidies voor de sector. Begin jaren 1990 vond een tweede piek plaats, na het vertrek van Béjart (1987), mede dankzij de oprichting van verschillende festivals (Bruxelles Centra(a)l, Danse à la Balsa, La Biennale...) die van Brussel een echte danshoofdstad maakten. De daling sinds 2018 is waarschijnlijk niet te wijten aan een werkelijke afname van voorstellingen, maar aan twee externe factoren. Ten eerste, de vermindering van de middelen van Contredanse, wat geleid heeft tot minder personeel voor de verwerking van data. Ten tweede, de stopzetting van de jaarverslagen van de Conseil de la danse, die het mogelijk maakten om de nauwkeurigheid en volledigheid van de gegevens na te gaan en aan te vullen. De daling in het seizoen 2019-2020 en later valt dan weer te verklaren door de COVID-19-pandemie.

Nb moyen d'interprètes dans les spectacles de danse par saison depuis 1975 Gemiddeld aantal uitvoerders in dansvoorstellingen per seizoen sinds 1975

Dans ce second graphique qui reprend le nombre moyen d’interprètes par spectacle depuis 1975, on peut évidemment noter une anomalie sur la saison 81-82. Nous sommes à l’époque où coexistent encore différents Ballets en Belgique et cette année-là Jorge Lefebre créera pour les Ballets de Wallonie, l’Enfant de porcelaine avec 43 interprètes. Ce pic ne doit pas nous empêcher de voir la longue descente de 1990 à aujourd’hui. La fin des ballets classiques, le départ de Béjart et les moyens financiers qui n’ont pas suivi l’essor du secteur ont inévitablement engendré une diminution du nombre de danseur·euse·s par création avoisinant aujourd’hui les deux ou trois interprètes par spectacle. In deze tweede grafiek, die het gemiddelde aantal uitvoerders per voorstelling sinds 1975 weergeeft, valt de grote afwijking op tijdens het seizoen 81-82. In dat seizoen schrijft Jorge Lefebre voor de Ballets de Wallonie onder meer het balletstuk L’Enfant de porcelaine met 43 dansers en danseressen. Het is een bloeiperiode voor het ballet in België, waarbij er verschillende balletgezelschappen naast elkaar bestaan. Vanaf de jaren 1990 zien we echter een neergaande trend die zich doorzet tot op vandaag. Het einde van het klassiek ballet, het vertrek van Béjart en de financiële middelen die de groei van de sector niet hebben gevolgd, hebben onvermijdelijk geleid tot een afname van het aantal uitvoerders per creatie, dat momenteel rond de twee à drie per voorstelling schommelt.